De Tour de France is altijd een bijzonder evenement voor me geweest. Als kind volgden we het hele wielerfeest in de tuin waar ik mijn vader hielp met het plukken van de aalbessen. De Tour was belangrijk in huize Reedijk want een oud tourrenner kwam uit Klaaswaal. Bij ons van de dijk. Jo de Haan.
Heel lang geleden reed hij “onder Pellenaars” en was de trots van ons dorp.
Eind jaren 70 reed de tour bij ons over de dijk en maakte ik de eerste tourfoto’s.
Na het ontwikkelen zag ik pas dat ik de grote Poulidor, de eeuwige tweede, op de foto had staan. Trots. Toen ik in Herkingen woonde, vlakbij de jachthaven, kwam Gerben Karstens weleens buurten. Zijn boot had blijkbaar veel onderhoud nodig want hij was er veel te vinden. Jo de Haan uit Klaaswaal schepte een band die goed was voor vele mooie verhalen van “de Karst”.
Het circus van de Tour de France ging vorig jaar over mijn mooie eiland Goeree Overflakkee. Dan moet je een keuze maken. Het hele spektakel in alle geuren en kleuren meemaken en de renners in een zucht voorbij zien schieten of thuis via het beeldscherm alles echt goed zien……Ik koos voor het laatste. Ik had het immers al een keer meegemaakt op de plaats waar het echt feest was.
De finish op de Champs Elysee in Parijs. Juli 2005.
Ik werd “ontvoerd” naar Parijs. Niet wetende waar ik naar toe ging had ik voor de zekerheid toch maar de camera meegenomen. Je verjaardag vieren onder de Eiffeltoren. Om 00.00 uur werd er ergens spontaan “lang zal ie leven” gezongen. Blijkbaar was er nog een Nederlander op 25 juli jarig. M’n lief had het niet beter kunnen plannen. Dat de Tour de laatste dagen richting Parijs wist ik natuurlijk wel maar ik had er geen moment aan gedacht dat ik dit ook zou kunnen fotograferen.
Het hele tourcircus was immers omgeven met veiligheidsmaatregelen. De terreurdreiging was groot op dat moment. Grote evenementen werden nauwlettend in de gaten gehouden en het wemelde in Parijs van dranghekken en mannen “met oortjes”. De zaterdagavond was wat broeierig en bij uitstek om bij avondlicht ook de straten eens te verkennen en te fotogrtaferen. Alles werd in gereedheid gebracht voor de grote finishdag. Vlaggen, verlichting, hekken, kabels. Ergens achter in een park was fel licht en er schemerde iets oranje tussen de bomen. Rabokleuren……….
Nieuwsgierig en chauvinistisch als een Hollander maar kan zijn moesten we daar natuurlijk wel naar toe. Het hele park bleek afgezet te zijn en op verschillende posten stonden strakgeschikte politiemannen. Normaal regel je een persaccreditatie als je ergens gaat fotograferen en ik kende de batterij kaarten die men nodig heeft voor een meter toegang bij de Tour. Als je niet weet waar je terecht komt valt er vooraf natuurlijk ook niets te regelen voor een foto-accreditatie. Maar ja….Nederlandse kleuren en een NOSwagen in beeld maakt een mens nog nieuwsgierig.
Een accreditatie……
Wat heb je nodig? Kaarten, pasjes, bandjes. In mijn fototas zat niets ouds en bruikbaars meer. We gingen immers op vakantie. Bij de eerste de beste veiligheidsagent die we tegen kwamen toverde ik met enige flair het pasje tevoorschijn van mijn ziektekostenverzekeraar aangevuld met een flinke stortvloed aan Nederlandse woorden waar het woord foto, press, tour en permission veelvuldig in voor kwamen.
Blijkbaar waren wij de enige Nederlanders die “geen woord ” Frans” konden verstaan want mijn armgebaren dat ze ons daar nodig hadden waren net zo wanhopig als de armgebaren van de agent die er helemaal niets van snapte. Toen ik mijn camera uit mijn tas haalde en zwaaide naar de NOSwagen (als men daar stond te wachten) liet oom agent ons door. De rest van de avond hebben we op een tweetal meter afstand van Mart Smeets de rechtstreekse televisieuitzending kunnen volgen.
Dat smaakt naar meer……..
De chauffeur van de NOSbus blijkt een erg aardige man te zijn en de cameraman is maar wat blij dat ik even help met de kabel te verleggen. De persdame van de Rabobank vraagt niets en neemt aan dat we gewoon als Nederlandse fotografen aanwezig zijn. Het spelletje wordt leuk spannend. Hoe ver kun je gaan zonder door de mand te vallen?
Ik heb nog nooit een bank belazerd maar besefte wel dat ik daar nu toch wel mee bezig was zonder een cent rijker te worden. “Perskaart thuis laten liggen. Teveel gehaast bij het vertrek. Alle kaarten en pasjes in een andere fotokoffer.” De wandelende afdeling voorlichting vond het sneu. “Zonder al die pasjes, bandjes en kaarten kom je er echt niet in. Bel me morgen even als je hier bent dan regel ik iets om op de tribune te kijken.”
De zondag is de finishdag. Parijs staat op z’n kop en is geel gekleurd. Het gehele terrein en stratengebied rond het parcours is ingedeeld in zones en elke zone heeft een batterij aan eigen veiligheidsmensen. In de verte zie ik de finish en om de paar meter een agent. De eerste barrière gaat vrij gemakkelijk. Deze agent verstaat enig Engels en het CZ kaartje werkt en met de vroomste gezichten lopen we door. Nog zo’n 5 zones te gaan voordat we echt langs het parcours komen. De NOSchauffeur is er ook. Zwaaiend lopen we hem tegemoet. Gelukkig, dat is alvast een bekende.
Intussen maak ik foto’s van Nederlandse wielerlegendes die voor onze neus herinneringen ophalen. En dan gaat het snel. Een gekregen Rabosleutelkoord om de nek ziet er al iets echter uit en een folder van de bank onder de arm toont ook wel interessant. Bij de volgende zone wordt het pas echt praten. Natuurlijk begrijp je geen woord Frans en is Engels ook niet je beste taal want dat snappen die Fransen helemaal niet. En daar is dan ook mijn bibliotheekpasje. Jawel, van de gemeente Middelharnis. Nou…alsof dat niets is….
En jawel. Weer een zone verder. Intussen is de mevrouw van de bank nergens te ontdekken en blijkt het 06 nummer hele rare tonen te geven. Het wemelt van de Nederlandse oranje blauwe auto’s en snelle mannen met een kaartje op het pak. Dat we een afspraak hebben en op een pasje of bandje wachten. Dat de mobiele telefoon van de mevrouw het niet doet. Dat we echt verwacht worden aan het parcours. De snelle’ mooiepakken jongen’ gaat zijn best doen……
Ik zie ze nergens, krijg geen gehoor, Hier hebben jullie een bandje voor die zone. Je kunt er niet bij maar je hebt iets beter zicht in de volgende zone.” En weer 30 meter verder sluiten we aan bij andere Nederlanders die blijkbaar op uitnodiging van de bank naar de tour komen. De volgende zone blijkt de VIPtent te zijn. Met lekkere hapjes, drankjes, een grote tribune en een deck langs het parcours. Twee mooie originele Tourhanddoeken en weer wat nieuwe bandjes rijker worden we toch wel wat overmoedig.
Wat daar kon kan hier misschien ook wel en voordat er ook maar 1 rondje gereden is hebben we twee hordes genomen en steken we onverschillig de weg over al zwaaiend met bandjes, handdoeken en bibliotheekpasjes naar verdwaasde veiligheidsmensen die in het oortje net een andere opdracht schijnen te krijgen waardoor ze twijfelen. Moeten ze niet doen want wij zijn sneller en staan plotseling tussen de tribunes bij de finish.
Overal camera’s, snoeren en kabels en nerveuze mensen. Dit is het zenuwcentrum van de televisieregistratie….Op het moment dat ik de geldigheidsdatum van het bibliotheekpasje bekijk, boeken waren dus wel op tijd terug, staat er plotseling een strengogende Fransman voor ons die met 1 blik op onze bandjes zeer volhoudend nee begint te schudden. Hij voelt niet de behoefte om hier maar een woord bij te spreken want hij heeft blijkbaar altijd genoeg aan armgebaren en een boze blik.
Folders onder de arm, handdoeken en een banksleutelhanger om je nek helpt niet meer….We begrijpen dat we niet welkom zijn. Eenmaal terug aan de overkant worden we lang gevolgd door de sprakeloze Fransman. Maar wat hij kan kunnen wij ook.
Wij houden hem ook nauwlettend in de gaten en op het moment dat hij even in zijn portofoon zucht zijn we weer aan de overkant om snel tussen de Franse cameramannen te gaan staan. Intussen regent het en gaan de regenjacks aan. Pasjes en kaarten zitten vaak verstopt onder de jassen en maakt het misschien iets gemakkelijker.
We staan vlak voor een vrolijke Fransman met een vreemd hoedje op en van alles in zijn oren. Het blijkt de cameraman te zijn die de finish in beeld moet brengen. Een belangrijke man dus en als we hem maar een beetje toelachen schuiven we vanzelf een beetje op.
Een ieder die het ook maar waagt om in zijn gezichtsveld te gaan staan wordt op niet te herhalen wijze met grof Frans woordengeschut naar de andere kant gedirigeerd. Wij lachen wel naar hem en zorgen dat we uit zijn camerabeeld blijven. Af en toe kijk ik vragend of we wel goed staan. De duim van de olijke cameraman gaat dan omhoog. Wij zijn vriendjes.
Intussen loopt de sprakeloze Fransman die ons eerder terug stuurde aan de overkant heen en weer en spiedt de hele rij af. Bukken, omdraaien en zo af en toe even kuchend omdraaien. Het lukt nog steeds. De cameraman voert een hele show op met zijn olijke hoedje en heeft al lang in de gaten dat we eigenlijk helemaal niet thuis horen hier tussen de fotografen van de grote persbureaus.
Een mens kan af en toe overmoedig worden van zoveel succes maar de bescheidenheid is nu het enige dat we in de gaten moeten houden. We zien alle wielerhelden op een meter langs ons rijden. Armstrong zwaait in zijn gele trui ons Franse verhaal uit. Het was een prachtige dag in Parijs. Natuurlijk is het verhaal achter mijn Tour de Francefoto’s enigszins avontuurlijk te noemen en lukt zoiets nooit meer.
Het zijn belangrijke foto’s geworden. Allereerst een mooie herinnering aan een prachtig verjaardagscadeau in Frankrijk maar ook het bewijs dat enige creativiteit tot iets bijzonders kan komen. Een beetje lef moet je hebben.
Nu werk ik als freelance fotograaf in alle theaters en bij veel festiviteiten. Ik zorg dat mijn persaccreditatie van tevoren altijd goed geregeld is. Ik weet vooraf wie de contactpersonen zijn en toch…..Zo af en toe sta je weleens voor een kleine hindernis of voor een wereldvreemde persvoorlichter. Ik hoef geen bibliotheekpasjes of ziekteverzekeraars meer in te schakelen maar ik denk er op sommige momenten wel weer even aan.
Bij elke tourfinish kijk ik weer of ik soms een man met een olijk hoedje zie lopen……Ik zoek nog steeds de finishbeelden van de Tour de France 2005 in Parijs. Als een soort bewijs dat we er toch echt bij waren.
Oja, ik hoop er ooit nog eens legaal te kunnen fotograferen op die eindstreep en dan met zo’n mooie oude wielertrui aan van Jo de Haan of een echte Mars Flandria wielertrui. Sentimentele wielergek…..
