Donderdag 20 september moest het dan gebeuren…….
De laatste 36 kunstenaars gingen hun ontwerp presenteren voor het Ramses Metro Station in Amsterdam. Ik was er één van. Hoe gaat dan zo’n dag? Ik had vooraf geen flauw idee. Dat ik 10 minuten had wist ik. Daarvan had ik 7 minuten om mijn verhaal te vertellen en drie minuten voor de jury om vragen te stellen. In de hal van Carré hadden zich een aantal kunstenaars verzameld. Sommigen hadden partners, familie als ondersteuning mee gebracht. Anderen hadden een map, een A4tje, ingepakte schilderijen en zelfs een soort lichtbak was mee genomen. Ik had mijn ontwerp (op schaal) want ik wilde juist het beeld laten zien. Geen powerpointpresentatie maar daadwerkelijk de glazenplaat die als kunstwerk boven de roltrappen gaat hangen.
Blijkbaar was dit een vrij opvallend geheel want zowel de pers als andere aanwezigen wilden allemaal even kijken. Daar sta je dan te wachten tot je aan de beurt bent (klokslag 12.00 uur ). Ik was best nerveus maar had eigenlijk geen tijd om daar aan te denken want zowel de journaliste van het Parool alsmede de mensen van het Metronieuws wilden graag weten wat er achter mijn ontwerp schuil ging. Zo je verhaal aan een krant vertellen of even te poseren voor Carré gaat nog wel maar als er grote lampen op je schijnen en de camera’s draaien dan wordt het allemaal anders. Zo vertelde ik in “de strepen van Spits” mijn verhaal (met versprekingen natuurlijk) en ‘s avonds kon iedereen op AT5 dit verhaal nogmaals horen maar dan met beeld erbij. De Avro filmde ook voor het programma Opium.
Vooraf, tijdens en na de presentatie zijn er opnamen gemaakt. De resultaten hiervan hoop ik op 27 oktober in de uitzending te kunnen zien. Dat is de datum waarop de 5 finalisten bekend gemaakt worden. Deze finalisten worden uitgebreid in de schijnwerpers gezet en vanaf dat moment kan men dan ook op het favoriete ontwerp stemmen.
Donderdag heb ik de jury kunnen vertellen hoe mijn ontwerp in elkaar steekt. Het bestaat uit een aantal elementen die rechtstreeks betrekking hebben op het leven van Ramses. Allereerst de regenboog met daarin alle kleuren die Ramses rijk was. Een regenboog gaat gepaard met zon en regen. Licht en donker zoals ook het leven van Ramses over vele hoogtepunten en dieptepunten door liep. Eigenlijk zoals de zonnebloemen die onderin het ontwerp staan. Die golven ook mee met het licht en het donker. Schijnt de zon dan staan ze te stralen en keren naar het licht. Wordt het een donkere periode dan gaan ze naar beneden, alsof ze even onderduiken, om dan later weer te stralen. In de donkere periode zien ze er somber uit maar binnenin wachten ze tot het licht er weer aan komt.
Hoog boven in de regenboogkleuren zweven alle liedjes van Ramses in de vorm van zijn platen, cd’s en dvd’s maar schitteren ook de boeken, film en toneelaffiches. De banen van de regenboog lijken gestructureerd maar de liedjes gaan een eigen weg zweven door het patroon heen . Door deze liedjes zo hoog in het ontwerp te plaatsen moet je wel omhoog kijken om alles te ontdekken en welk lied gaat er over “Hoog…… kijk omhoog……..”? Juist. Door de samenstelling van de geribbelde glasplaten zijn er nog meer mogelijkheden. Die had ook de jury ontdekt want daar werd gelukkig wel naar gevraagd. Dat zou de volgende stap zijn want de technische uitvoering vraagt nogal wat werk
De zonnebloemen verwijzen ook naar Frankrijk, het land waar Ramses oorspronkelijk vandaan komt. Het zijn ook de zonnebloemen die op zijn overlijdenskaart stonden en dezelfde afbeelding staat er nu ook (weliswaar geschilderd) op dit ontwerp. In en rond deze afbeelding van Ramses zitten de mensen die een grote rol speelden in het leven van Ramses. De familie waar hij opgroeide. Natuurlijk Liesbeth en zijn muzikale vrienden waaronder Guus Wesdorp, Nico van der Linden, Thijs van Leer, Louis van Dijk maar ook de grote spelers zoals Ko van Dijk, Mary Dresselhuys, Jeroen Krabbe, Kitty Courbois. Daarnaast ook de huidige vertolkers van het Ramsesrepertoire zoals b.v. Frans van Deursen, Manuela Kemp, William Spaaij.
Onderaan het grote paneel komt het slotapplaus voor Ramses. Ik had het voorrecht om een hele mooie foto daarvoor te maken. De staande ovatie die Ramses kreeg bij zijn begrafenis door zijn vrienden en collega’s. Als het ontwerp (12x 24 meter) boven je hoofd voorbij trekt in de Metro komt er het laagste moment dat je op de roltrap het dichtste bij het beeld staat. Dat is het slotapplaus. Iedereen die op deze roltrap staat bij dit laatste beeld is een onderdeel van dit slotapplaus. Een staande ovatie voor Shaffy.
Dit ontwerp is ontstaan uit een ander ontwerp dat ik eerder maakte. Ook hier dezelfde achterliggende gedachte. Liedjes op de achtergrond en Ramses prominent in beeld in zijn jonge jaren en op oudere leeftijd. Ik vond dit ontwerp echter te somber, te donker. Alsof er een donkere wolk over je hoofd voorbij trekt………Ramses staat voor levenslust, durven, opwinding en vooral veel kleur.
Voorafgaande aan deze presentatie heb ik veel gesprekken gehad met mensen uit de directe omgeving van Ramses. Muzikanten, schrijvers maar ook bij Edith, die Ramses de laatste 9 jaar verzorgde en begeleidde in het Sarphatihuis. Wat een toewijding en liefde.
Dan wordt je beeld wel gekleurder en uiteindelijk levert dat een ontwerp op waar ik helemaal achter sta en waarvan ik hoop dat de jury er ook de schoonheid van inziet. De voorbereidingen waren zo ontroerend. Zoveel mooie verhalen en herinneringen gingen over tafel. Met Patrick Deters was ik op de begraafplaats Zorgvlied in Amsterdam. We filmden en fotografeerden en kwamen ook even op bezoek bij Martin Bril, Frans Halsema, Antonie Kamerling, Piet Romer, en Annie MG Schmidt. Ramses ligt in goed gezelschap.
Nog even spannend dus. De ervaring dat zoveel mensen met je mee leven en duimen is zo mooi. Kippenvel als ik de reacties terug lees. De dames van het Sarphatihuis hebben een kaarsje opgestoken bij de Radio2 oeuvreprijs van Ramses. Op het moment dat ik achter mijn computer de regenboog in het ontwerp monteerde kreeg ik een bericht van hen dat er daar een fantastische regenboog te zien was. Ik geloof er in dat zoiets echt geen toeval is. In het glazen monument zweeft de muziek door de regenboog en daarachter zal Ramses altijd mee kijken.
Na afloop van de “kunstauditie” was er in de nok van Carré de borrel met alle ambassadeurs van het Metroproject. Liesbeth zong, mooie woorden en nog meer muziek. Schouderklopjes, vragende blikken en veel handen schudden.
Hoe het ook afloopt….. Mijn belofte aan Ramses blijft. Het monument komt er. Als het niet in het groot is dan maar wat kleiner op een andere mooie plaats. Maar in stilte hoop ik op een plaats bij de laatste 5 en veel stemmen daarna. Het worden nog spannende weken……
