Ik mocht in opdracht van de gemeente Hoeksche Waard een verzetspaneel maken voor mijn geboortedorp KLAASWAAL met de bedoeling dat het op 5 mei 2020 tijdens een muzikale herdenkingsdag officieel onthuld zou worden. Toen kwam corona………
Op 5 mei 2021 zal het verzetspaneel nu officieel gepresenteerd worden tijdens een online uitzending waarin beelden van de geschiedenis, het maken van het werk en de onthulling door de burgemeester van de gemeente Hoeksche Waard zijn samengevoegd
Zaterdag 24 april sprak Bram van Hemmen, de burgemeester van de Hoeksche Waard, mooie woorden over het verzetspaneel en knipte officieel het rood wit blauwe lint door. Een bijzonder moment dat dus eigenlijk in 2020 al had moeten plaats vinden. In zijn woorden memoreerde de burgemeester aan Jaap Koster die zich als commandant van het verzet zo inzette voor zijn dorp en de vrijheid in de oorlogsjaren.
Ook een triest moment in de wetenschap dat Jack Koster, de zoon van van Jaap, deze week onverwachts is overleden. Hij kon de onthulling niet meer meemaken. In overleg met de familie is besloten om de opname van de onthulling toch door te laten gaan.
Vanwege de coronamaatregelen werd het in klein gezelschap gehouden. Ik voelde me vereerd dat ik namens de werkgroep 75 jaar vrijheid Klaaswaal bij mijn eigen kunstwerk mocht staan.
De korte plechtigheid werd op 5 mei online uitgezonden op diverse socialmedia platforms en via Omroep Hoeksche Waard. In deze uitzending werd aandacht besteed aan het verzet, de commandant Jaap Koster alsmede de rol van Zaal Koster en de Jaap Koster Band die als dekmantel van het verzet diende.
Kijk hieronder de video.
HET VERZETSPANEEL bestaat uit een aantal stalen platen. Het is cortenstaal dat gaat roesten en op een gegeven moment stopt maar toch zijn kracht behoudt. Een foto van de verzetsgroep , net na de bevrijding gemaakt, is de basis. Op de werktekening, en dus ook in het stalen ontwerp, heb ik commandant Koster, als enige, in zijn witte colbert geplaatst. Daaronder de platen met de afbeelding van Jaap Koster en zijn “Jack Koster Band”
Ik werk met mijn buitenkunst meestal samen met de gebroeders De Roon in Dirksland maar deze keer werden de platen met laser gesneden in Oude Tonge bij de Plaatwerkfabriek. Een fijne ploeg vaklieden.
Na het snijden zijn de platen naar de firma Van Rijsoort gegaan in Klaaswaal. Deze firma is gevestigd op de plaats waar, in de oorlogsjaren, de tuin van de familie Koster was. Wat een mooie symbolische samenwerking waarbij mijn grote dank uitgaat naar Martin Swinkels en zijn team die belangenloos aan dit project werkten. De montage, de afwerking, het plaatsen en de zorgvuldige betrokkenheid bij het hele proces was subliem.
WAT MAAKT DIT MONUMENT ZO BIJZONDER?
We spraken de hele tijd over een verzetspaneel maar burgemeester van Hemmen was heel duidelijk. “Dit is een monument” en eigenlijk voelen wij dit ook zo. Het bijzondere is dat alles wel ergens een raakvlak heeft. Dat de firma Van Rijsoort mee werkt bijvoorbeeld. Ze werken ‘in de achtertuin van Koster’. Dat ik als zoon van een verzetsman dit werk mag maken voor mijn geboortedorp. In de aanloop van deze onthulling heb ik mijn dorp weer mee gemaakt. Het enthousiasme van de Oranjevereniging en de werkgroep 75 jaar Vrijheid, de verhalen van inwoners als b.v. Leen Mosterdijk en zeker de medewerking van de gemeente Hoeksche Waard. Zonder het enthousiasme van deze betrokkenen had dit paneel er niet kunnen staan. Dank voor de hulpvaardigheid en het meedenken. Vanaf de eerste schets tot het graafwerk van de buitendienst met de rood wit blauwe bloemen als extra omlijsting in de berm.
In het grote beeld staat een voertuig prominent afgebeeld. De R.T.M. had een belangrijke functie in de oorlogsjaren met niet alleen het vervoer van onderduikers maar ook met het vervoer van de diverse illegale etenswaren en wapens. Ook bij dit kunstwerk is de R.T.M. belangrijk want de staanders zijn de oude tramrails zoals deze voor zaal Koster lagen. Ik heb ze gelaten voor wat ze zijn. Roestig en doorleefd hebben we ze rechtop gezet en zij dragen nu de historie. De stalen platen gaan ook roesten. De letters op het metaal zullen verdwijnen en den randen zullen een donkere gloed krijgen. Het roest zal een geheel vormen met de staanders. Een krachtig eerbetoon aan hen die zo belangrijk voor Klaaswaal waren.
R.T.M. museum in Ouddorp.
De basis voor het paneel werd gelegd na een 4 mei herdenking in Klaaswaal. Ik besloot impulsief de 4 mei herdenking te bezoeken in mijn geboorteplaats Klaaswaal i.p.v. mijn huidige woonplaats op Goeree-Overflakkee.
Na afloop kwamen de plannen voor een 75 jaar vrijheid festiviteit met de vraag of ik in de werkgroep wilde. Er moest een informatiebord komen voor het verzet in de oorlogsjaren. Een ontwerp, een idee…. een monument waarin je je eigen vader kan verwerken. Dat moet je bij een beeldend kunstenaar nooit hardop zeggen. Dus….
Lees hier verder over mijn 4 mei in Klaaswaal.
“Mijn vader is een held ” schreef ik. Lees hier waarom…..
De verzetsmensen uit de Hoekse Waard met de meeste Klaaswalenaars er tussen. De foto is gemaakt bij de Christelijke School in Klaaswaal.
Met dank aan de Gemeente Hoeksche Waard, burgemeester Bram van Hemmen voor de mooie woorden. Marjolein en Petra voor hun ongelofelijke inzet, Arie Stolk voor zijn muzikale herinneringen, restaurant Eetse Klaaswaal, werkgroep 75 jaar Vrijheid Klaaswaal, Leen Mosterdijk, Marijke en Nicolette de Ruiter, Jack, Dick en Fred Koster, neef Jaap Tieleman voor zijn verhalen over de Jaap Kosterband, Martin Swinkels, Van Rijsoort Bending, DINK, de Plaatwerkfabriek, Oranjevereniging Klaaswaal, museum Hoeksche Waard, AVpartners, omroep Hoeksche Waard, Rijnmond tv.
